Przejdź do zawartości

Śnieżnik (rodzaj)

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Śnieżnik
Chionomys
G.S. Miller, 1908[1]
Ilustracja
Śnieżnik europejski (Ch. syriacus)
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

strunowce

Podtyp

kręgowce

Nadgromada

żuchwowce

Gromada

ssaki

Infragromada

łożyskowce

Rząd

gryzonie

Podrząd

Supramyomorpha

Infrarząd

myszokształtne

Nadrodzina

myszowe

Rodzina

chomikowate

Podrodzina

karczowniki

Plemię

Microtini

Rodzaj

śnieżnik

Typ nomenklatoryczny

Arvicola nivalis Martins, 1842

Synonimy
Podrodzaje i gatunki

2 podrodzaje i 5 gatunków – zobacz opis w tekście

Śnieżnik[3] (Chionomys) – rodzaj ssaków z podrodziny karczowników (Arvicolinae) w obrębie rodziny chomikowatych (Cricetidae).

Rozmieszczenie geograficzne

[edytuj | edytuj kod]

Rodzaj obejmuje gatunki występujące w Eurazji[4][5][6].

Morfologia

[edytuj | edytuj kod]

Długość ciała (bez ogona) 107–156 mm, długość ogona 40–108 mm; masa ciała 29,5–78 g[5][7].

Systematyka

[edytuj | edytuj kod]

Rodzaj zdefiniował w 1908 roku amerykański botanik i zoolog Gerrit Smith Miller w artykule poświęconym systematyce grupy gatunkowej Microtus nivalis, opublikowanym w czasopiśmie The Annals and magazine of natural history[1]. Gatunkiem typowym jest (orygianlne oznaczenie) śnieżnik europejski (Ch. nivalis).

Etymologia

[edytuj | edytuj kod]
  • Chionomys: gr. χιων khiōn, χιονος khionos ‘śnieg’[8]; μυς mus, μυος muos ‘mysz’[9].
  • Protochionomys: gr. πρωτος prōtos ‘pierwszy, przed’; rodzaj Chionomys G.S. Miller, 1908[2]. Gatunek typowy (oryginalne oznaczenie): Microtus Roberti O. Thomas, 1906.

Podział systematyczny

[edytuj | edytuj kod]

Do rodzaju należą następujące gatunki zgrupowane w dwóch podrodzajach[10][7][4]:

Podrodzaj Grafika Gatunek Autor i rok opisu Nazwa zwyczajowa[3] Podgatunki[5][4][7] Rozmieszczenie geograficzne[5][4][7] Podstawowe wymiary[5][7][a] Status
IUCN[11]
Chionomys
Chionomys nivalis (Martins, 1842) śnieżnik europejski 13 podgatunków Półwysep Iberyjski na wschód przez południową Europę, Anatolię i Kaukaz do południowego Turkmenistanu, na południe do Izraela i południowego Iranu DC: 10,7–14,3 cm
DO: 4–7,5 cm
MC: 29–62 g
 LC 
Chionomys Chionomys stekolnikovi Golenishchev, Malikov, Bannikova, Zykov, Yiğit & E. Çolak, 2022 gatunek monotypowy endemit Turcji (środkowy Taurus)[12] DC: około 12,3 cm
DO: około 6,4 cm
MC: około 37 g[12]
 NE 
Protochionomys Chionomys roberti (O. Thomas, 1906) śnieżnik gruziński gatunek monotypowy wschodnie Góry Pontyjskie (północno-wschodnia Turcja), Kaukaz (południowo-zachodnia europejska część Rosji, Gruzja i północny Azerbejdżan) DC: 12,5–15,6 cm
DO: 8–10,8 cm
MC: 40–78 g
 LC 
Protochionomys Chionomys gud (Satunin, 1909) śnieżnik kaukaski 3 podgatunki Wielki Kaukaz (Rosja, Gruzja i Azerbejdżan) DC: 11,2–13 cm
DO: 5,7–7,9 cm
MC: 34–63 g
 LC 
Protochionomys Chionomys lasistanius (Neuhäuser, 1936) gatunek monotypowy północno-wschodnia Turcja (Góry Pontyjskie na zachód do Giresun) i południowa Gruzja (Mały Kaukaz) DC: 11,2–13 cm
DO: 5,7–8,2 cm
MC: 34–63 g
 NE 

Kategorie IUCN:  LC gatunek najmniejszej troski;  NE gatunki niepoddane jeszcze ocenie.

  1. DC – długość ciała; DO – długość ogona; MC – masa ciała

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. a b G.S. Miller. The recent voles of the Microtus nivalis group. „The Annals and magazine of natural history”. Eighth Series. 1 (1), s. 97, 1908. (ang.). 
  2. a b B. Kryštufek & G. Shenbrot: Voles and Lemmings (Arvicolinae) of the Palaearctic Region. Maribor: University of Maribor Press, 2022, s. 205. ISBN 978-961-286-613-6. (ang.).
  3. a b Nazwy polskie za: W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 235. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).
  4. a b c d C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 1: Monotremata to Rodentia. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 354. ISBN 978-84-16728-34-3. (ang.).
  5. a b c d e U. Pardiñas, P. Myers, L. León-Paniagua, N.O. Garza, J. Cook, B. Kryštufek, R. Haslauer, R. Bradley, G. Shenbrot & J. Patton. Opisy gatunków Cricetidae: U. Pardiñas, D. Ruelas, J. Brito, L. Bradley, R. Bradley, N.O. Garza, B. Kryštufek, J. Cook, E.C. Soto, J. Salazar-Bravo, G. Shenbrot, E. Chiquito, A. Percequillo, J. Prado, R. Haslauer, J. Patton & L. León-Paniagua: Family Cricetidae (True Hamsters, Voles, Lemmings and New World Rats and Mice). W: D.E. Wilson, R.A. Mittermeier & T.E. Lacher (redaktorzy): Handbook of the Mammals of the World. Cz. 7: Rodents II. Barcelona: Lynx Edicions, 2017, s. 319–320. ISBN 978-84-16728-04-6. (ang.).
  6. D.E. Wilson & D.M. Reeder (redaktorzy): Genus Chionomys. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2020-11-24].
  7. a b c d e Class Mammalia. W: Lynx Nature Books: All the Mammals of the World. Barcelona: Lynx Edicions, 2023, s. 227. ISBN 978-84-16728-66-4. (ang.).
  8. Jaeger 1944 ↓, s. 48.
  9. Jaeger 1959 ↓, s. 160.
  10. N. Upham, C. Burgin, J. Widness, M. Becker, J. Zijlstra & D. Huckaby: Treeview of Mammalian Taxonomy Hierarchy. [w:] ASM Mammal Diversity Database (Version 1.13) [on-line]. American Society of Mammalogists. [dostęp 2024-08-30]. (ang.).
  11. Taxonomy: Chionomys – Genus. The IUCN Red List of Threatened Species. [dostęp 2024-08-28]. (ang.).
  12. a b F.N. Golenishchev, V.G. Malikov, A.A. Bannikova, A.E. Zykov, N. Yiğit & E. Çolak. Diversity of snow voles of the “nivalis” group (Chionomys, Arvicolinae, Rodentia) in the eastern part of the range with a description of a new species. „Russian Journal of Theriology”. Eighth Series. 21 (1), s. 1–12, 2022. (ang. • ros.). 

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]